KURTULUŞ SAVAŞINDAKİ SON KALE: POLATLI

29 Ekim’de bir kez daha kutlayacağımız Cumhuriyeti savunmak için, Ankara kapısına kadar gelen Yunan ordusuna Polatlı’da 22 gün aralıksız süren Dünyanın en uzun meydan muharebesi ile cevap verilmişti.

Polatlı Belediyesi ile Polatlılı Bürokrat ve İşadamları Derneği işbirliğinde, Cumhuriyet Bayramı öncesinde Kurtuluş Savaşının en kritik savunmasının yapıldığı ve Yunan ordusunun Ankara kapısından geri püskürtüldüğü savaş alanını gezi düzenlendi.



Polatlı Belediyesi Tarihi alanlar Tanıtım Merkezi Genel Koordinatörü Kadim Koç, efsanelerin ve destansı kahramanlıkların beşiği Polatlı’nın ve savaşın sessiz tanığı mekanların, Cumhuriyetin ne zorluklarla kazanıldığını hatırlamak için herkes tarafından mutlaka gezilmesi gerektiğini söyledi.

26 bin şehit verdiğimiz Sakarya savaşında, Yunan ordusu Polatlı’ya kadar gelmiş ve Ankara’ya doğru ilerliyordu. Polatlı düşerse, Ankara’nın da düşmesi kesindi ve yeni kurulan meclisin Ankara’dan Kayseri’ye taşınması için gizli gizli hazırlıklara başlanmıştı.

23 Ağustos’ta başlayan Sakarya savaşı, tam 22 gün sürdü. Yunan ordusu bozguna uğratıldı ve Afyon’a kadar geriledi. Bu büyük zafer ile 29 Ekim’de kutlayacağımız cumhuriyetin temelleri sağlamlaştırıldı.

ALAGÖZ KARARGAH MÜZESİ

Sayıca 3 kat fazla Yunan ordusu Sakarya nehrini geçip 23 Ağustos 1921’de Ankara kapılarına dayandığında, 40 bin askerimiz savunma için son hazırlıklarını yaptı. Atatürk ve silah arkadaşları orduyu Polatlı’ya kadar çekip, yeni ilan edilen cumhuriyetin merkezi Ankara’yı düşmana vermemek için beklemeye başladı. Atatürk, Polatlı’ya bağlı Alagöz’de Türkoğlu Ali Ağa’ya ait çiftlik evini karargah olarak kullanıyordu.. Savunma planları bu evde bir kopyası da duvarda aslını duran haritalar üzerinde kurmaylarla planlandı. İki katlı binanın alt katındaki odalar mutfak, sağlık odası, iletişim odası görevini görürken, Atatürk ve yaverleri üst katta kalıyorlardı.

Bugün Anıtkabir komutanlığının denetiminde olan ve müze olarak kullanılan karargah evinde masa ve sandalyeler ilk günkü gibi korunuyor. Tavanı ahşap oymalarla süslü bina, kurtuluş savaşının en kritik noktalarından birisi olan Malıköy tren istasyonuna 9 kilometre, karayoluna ise 4 kilometre uzaklıkta. Müze olarak ücretsiz ziyaret edilebiliyor.

MALIKÖY TREN İSTASYONU

Kurtuluş savaşının en önemli noktalarından birisi de Malıköy’deki bu küçük tren istasyonuydu. Ankara ile demiryolu bağlantısı olması nedeniyle, kahraman Alemdar savaş gemisinin Rusya’dan alıp Trabzon ve İnebolu limanlarına gizlice indirdiği cephane trenle, cephenin hemen gerisindeki Malıköy’e kadar ulaştırılabiliyordu.



Ayrıca, cephede yararlanan askerler de Malıköy istasyonundan Ankara’daki hastaneye trenle sevk ediliyor olması savaş şartlarında çok önemliydi. Demiryolu bağlantısı olmasaydı, her gün yüzlerce ton yem, yiyecek ve cephaneyi Ankara’dan 90 kilometre uzaklıktaki cepheye ulaştırmak için binlerce kağnı gerekecekti.

Genelkurmay ve TCDD’nin işbirliği ile müze haline getirilen Malıköy tren istasyonunun hemen yakınındaki düzlük ise Rusya’dan alınan askeri uçakların pisti olarak kullanıldı. Şu anda müze olarak kullanılan ve ücretsiz gezilebilen Malıköy tren istasyonu bahçesinde, savaşta ölen askerler adına yapılmış şehitlik anıtı yer alıyor. O dönem kullanılan 1897 Alman yapımı tarihi lokomotif ile Atatürk’ün de konakladığı 1909 Alman yapımı bir vagon ve iki askeri uçak da, Malıköy istasyonunda sergileniyor.

DUATEPE

Kurtuluş savaşının en önemli kahramanlığının yaşandığı bu tepede 22 gün süren savaşta, 25 binin üzerinde askerimiz, gelecek nesiller cumhuriyeti yaşasın, topraklarımıza düşman eline geçmesin diye kahramanca şehit oldu. Hemen yanındaki Karatepe 7 defa el değiştirdi ama Duatepe, Ankara yolundaki Yunan ordusuna bir kez bile geçit vermedi. Kahramanca savunuldu. Dünya Harp tarihinin en uzun muhaberesi olan Sakarya Savaşının en stratejik yeri Duatepe’de, ölen askerlerimizin anısını yaşatmak için yapılan dev bir şehitlik abidesi yer alıyor.




Atatürk’ün “hattı müdafa yoktur, sathı müdafa vardır. O sathı bütün vatandır” diyerek 23 Ağustos’ta ülke savunmasını başlattığı bu savaş, 13 Eylül’de Yunan ordusunun Afyon’a çekilmesi ile son buldu.  Tüm Sakarya ovasının hakimi olan Duatepe’de bugün dev şehitlik abidesinin yanında, elinde dürbünü ile savaş alanını izleyen Atatürk ve yanından bir an bile ayrılmayan Salih Bozok’un heykeli de yer alıyor.