İSTANBUL'UN GÖZDESİ PRENS ADALARI

Her biri en az 20 yüzyıllık bir tarihe sahip olan Prens adaları, İstanbul’un boynuna dizilmiş bir kolyenin nadide taşları gibi dalgalarla buluşuyor. Bir diğer adı da Bizans adaları. Prens adası ismini ise, Bizans döneminde, prenslerin bu adalara sürgün edilmesinden almışlar.

Prens adaları aslında 10 adanın ortak adı. Ancak Vordonos Kayalıkları depremlerle su altında kalarak yok oluyor. Günümüze kalan adalar, Büyükada, Heybeliada, Burgazada, Kınalıada, Sedefadası, Yassıada, Kaşıkadası, Sivriada ve Tavşanadası olmak üzere toplam 9 adadır. Ancak bunlardan İstanbul’a en yakın olanları ve İstanbullular tarafından en çok rağbet görenleri ise Büyükada, Kınalıada, Burgazada ve Heybeliada’dır.

Roma ve Bizans dönemlerinde, yönetimden uzaklaştırılmak ve cezalandırılmak istenen imparatorların, prenslerin, asillerin ve hatta kraliçelerin sürülerek hapsedildiği yerler olan adalar, İstanbul’un Fatih Sultan Mehmet tarafından fethedilmesinin ardından tamamen boşaltılmış ve yıllarca kullanım dışı bırakılmış.



Sürgüne gelenleri getiren sürgün kayıkları ise anıları ile birlikte Büyükada müzesinde sergileniyor.

Adalara yeniden dönüş 1846 yılında vapur seferlerinin düzenlenmesi ile başladı. 1861 yılında ise Adalar Belediyesi oluşturuldu. Zaman içinde ağırlıklı olarak Kınalıada’ya Ermeniler, Burgazada’ya Rumlar, Büyükada’ya Yahudiler ve Heybeliada’ya da Türkler yerleşti. Günümüzde artık önemli bir turizm merkezi halini alan adalarda yaşam kozmopolit olarak sürüyor. Nüfus yaz aylarında 10 kat artış gösteriyor.

BÜYÜKADA

Prens adalarının en büyüğü ve en önemlisidir.



Çok güzel, yaşanası evleri var. Aynı zamanda yıllardır sanatçıların buluşma yeri ve ilhan kaynağı. Hatta, öyle bir dönem düşünün ki, ufacık bir adada Hüseyin Rahmi, Sait Faik romanlarını yazarken Nurullah Berk ilkokula gidiyor. Aziz Nesin henüz küçük bir çocuk…



Rıhtımın hemen yanındaki Bahriye Mektebi’nde Nazım Hikmet ve Necip Fazıl üniformaları içinde öğrenim görüyorken Yahya Kemal ve Hamdullah Suphi o okulun öğretmenleri. İsmet İnönü ise yazlık köşkünde dinlenmeye geliyor. Büyük oyuncu Lefter de adanın unutulmazları arasında.

Bir dönem Troçki’nin de sürgün olarak yaşadığı adanın en yüksek tepesinde Aya Yorgi Kilisesi yer alıyor. Dileklere çözüm ürettiğine inanılar bu kiliseye çıkanlar, başlangıç noktasından itibaren yukarıya kadar makara ipini hiç koparmadan ve hiç konuşmadan ağaçlara bağlayarak getiriyorlar.




Aya Yorgi’ye çıkmışken, adanın müthiş manzarasına karşı uzun uzun oturmayı da ihmal etmeyin. Adanın dört bir yanını tepeden izleme olanağı veren manzarayı yine tepede yer alan restoranda bir şeyler yiyip içerek, yemeğinizi martılarla paylaşarak seyredebilirsiniz. Gün batarken gitmeniz tavsiye edilir. Adanın diğer tepesinde ise yetim yatakhanelerinin yer aldığı ahşap ama kullanılmayan bina var.

Son zamanlarda fayton tartışması ile dikkat çeken adada, faytoncular, yeni atların gelmesine izin verilmemesi nedeniyle grevdeydi. Hiç araba olmayan Prens adalarında, elektrikli golf arabalarının, faytonların yerini alacağının açıklanması, sonraki günlerde tartışmayı da alevlendirdi. Adayı, büyük tur ve küçük tur olmak üzere iki yoldan yürüyerek veya bisikletle de dolaşabilirsiniz.



Dil burnu harika bir mesire yeri. Rıhtımdaki restoranlar oldukça pahalı sayılabilir. Denize girilebilecek plajları mevcut. Bu plajlara, plaj sahipleri tarafından rıhtımdan teknelerle ücretsiz ulaşım da sağlanıyor. Ama plajlar ücretli.



Ada otellerinin sezon fiyatları oldukça yüksek. Ama sezon dışında rahatlıkla kalınabilir.

KINALIADA

Kınalıada, Marmara Denizi’nde yer alan adaların en küçüğü.



Burası en çok adanın en yüksek tepesinde Hıristo Manastırı ile biliniyor. Adanın en yüksek tepesindeki bu manastırı keşfettikten sonra, tepeden bakınca arka tarafta meşhur Ayazma Plajı’nı göreceksiniz. Burası Kınalıada’ya kadar gelmişken deniz keyfi de yapmak isteyenlerin tercih ettiği başlıca mekândır.

BURGAZADA

Tarihteki adı “Antigone” olan ada, adını Büyük İskender’in eski generali Antigonos’tan alıyor.
İstanbul’un fethinden sonra Türklerin eline geçen ada, Rumca “Pyrgos” adını almış. Bu isim zamanla değişerek Burgaz haline gelmiş. 19. yüzyılda ise yerli Rumlar ve İstanbul’daki diğer yabancılar için tatil yöresi konumuna gelmiş. Burgazada’da Aya Yani Büyük Ortodoks Mabedi, üç çanıyla ünlü Aya Yorgi Karipi Kilisesi görülmeye değer.

Adadaki tek müze ise ünlü Türk yazar Sait Faik Abasıyanık’a ait evdir. Kitaplarını burada yazan ve hayatının son 10 yılını da yine Burgazada’da geçirmiş olan yazarın yaşadığı ev, olduğu gibi korunarak müze haline getirilmiş. Kalpazankaya adlı mesire yerindeki restoranlar ile iskele kıyısındaki restoranlarda Rum mutfağından da değişik tatlar sunuluyor.

HEYBELİADA

Burası Büyükada’dan sonra yüzölçümü olarak en büyük ikinci adadır. Heybeliada diğer adalarla karşılaştırıldığında kışın da canlı bir hayata sahiptir. Bunun sebebi burada bulunan bahriye okulları ve lojmanları, Papaz (Ruhban) okulu, sanatoryum, kiliseler ve lisedir.



Bölgede Bizans döneminde maden işleri, ticaret okulu, kilise ve manastırlarla şarapçılık günlük yaşamda ön planda geliyordu. Osmanlı döneminde ise çamlıkların, balıkların ve otellerin çokluğu nedeniyle daha çok sayfiye yeri olarak kullanılmıştır. Ayrıca yine Osmanlı döneminde Fener ve Kudüs Patriği Heybeliada’da ikamet etmekteydi.



Bu nedenle ada, özellikle Ortodoks mezhebinden pek çok patrik metropolit ve diğer din adamlarının mezar ve hatıralarını barındırmaktadır. Adanın hayatında yeri olan parçalardan biri de Heybeliada Plajıdır.